Św. Franciszek z Asyżu
(Ten Apel możesz przeprowadzić w październiku, lub w dowolnym czasie, nawiązując do postaci św. Franciszka z Asyżu)
Któregoś dnia Franciszek wyszedł za miasto, aby wśród pól oddać się rozważaniom i przechodził koło starego, zagrożonego ruiną kościółka świętego Damiana. Za natchnieniem Ducha Świętego wstąpił do niego, aby się modlić. Upadłszy twarzą na ziemię przed podobizną Ukrzyżowanego, doznał podczas modlitwy wyjątkowego natchnienia duchowego. Gdy z oczyma pełnymi łez wpatrywał się w krzyż Pana, usłyszał na własne uszy głos, dochodzący do niego z krzyża i mówiący trzy razy: „Franciszku, idź i napraw mój dom, który, jak widzisz, cały ulega zniszczeniu”. Franciszek zadrżał i zdumiał się bardzo, słysząc tak godny podziwu głos. W kościele był przecież sam. Gdy pojął sercem moc Bożego wezwania popadł w ekstazę. Przyszedłszy w końcu do siebie, przygotował się do wykonania polecenia, sądząc, że odnosi się ono do materialnej naprawy kościoła. Naprawdę dotyczyło ono jednak tego Kościoła, który Chrystus nabył własną krwią, o czym pouczył go Duch Święty, a on sam później wyjawił braciom.
(Życiorys większy św. Franciszka, autorstwa św. Bonawentury,;1B 1,1-5)
Apel ewangeliczny
Rozpocznijcie Apel wspólną modlitwą, może znacie jakąś piosenkę o św. Franciszku? „Braciszkowie skrzydlaci”?
Następnie odczytajcie fragment z „Życiorysu większego”. Możecie to zrobić czytając po kolei po jednym zdaniu, przekazując sobie kartkę z tekstem – to zaangażuje wszystkie harcerki.
Teraz spróbujcie zrobić scenkę, która będzie ilustrowała to wydarzenie z życia św. Franciszka. Jedna harcerka to Franciszek, Narratorka, Jezus, pozostałe harcerki niech utworzą „zagrożony ruiną” kościółek św. Damiana. Owocem rozmowy z Ukrzyżowanym jest przecież najpierw odbudowa świątyni, niech harcerka grająca Franciszka, spróbuje zbudować z innych harcerek kapliczkę. Możecie tą scenkę zrobić w formie pantomimy lub kolejnych „stop klatek”. Ważna jest czynność „odbudowywania” kościoła.
Po tej dynamice zastanówcie się, co było prawdziwym sensem słów Chrystusa: „Napraw mój dom”. Nie chodziło na pewno tylko o odbudowanie materialnych murów kościółka św. Damiana. Franciszek, kiedy dotarł do niego sens tych słów, rozpoczął naprawienie domu Bożego, od siebie. To wydarzenie leży na początku jego drogi nawrócenia, zaczął zmieniać samego siebie „czynić pokutę”, jak to sam wielokrotnie opisywał. „Czynić pokutę” to przemieniać swoje życie, to zwracać się do Boga, szukać czasu na modlitwę, poszukiwać dobra. Naprawić Boży dom, to oczyścić swoje serce ze śmieci/grzechów przez sakrament pokuty i nawrócenie, to odnowić jego wnętrze – dobre uczynki (a zwłaszcza ten jeden skautowy, na każdy dzień). Spróbujcie wspólnie się zastanowić, co możecie zrobić dla odnowy tego domu Bożego w waszych sercach, jak pójść w ślady św. Fraciszka?
Przeczytajcie teraz wspólnie „Modlitwę odmówioną przed krucyfiksem”. Powiedz harcerką kiedy tę modlitwę Franciszek odmawiał. Powoli prześledźcie prośby z tej modlitwy – o to prosił św. Franciszek, i tak odbudował swój kościół w sercu.
„Rozjaśnij ciemności mego serca” - grzechy to ciemność, jasność powraca po sakramencie pokuty, po szczerej spowiedzi, kiedy w sercu zamieszkuje Jezus, kiedy nasze serce znajduje się w stanie łaski uświęcającej. „Daj mi Panie prawdziwą wiarę” – jak mogę bardziej wierzyć Bogu? może to okazja do przypomnienia sobie o czynach, które pogłębiają wiarę – o codziennej modlitwie. „Niezachwianą nadzieję” – czasami nie chce się modlić, nie widzimy sensu w naszej wierze, w Kościele czy sakramentach. Niezachwiana nadzieja pozwala pokonać te ciemności, to jest wierność w codzienności – jest sens w wierze! „Doskonałą miłość” – to nie tylko umiejętność kochania drugiego człowieka (czynem nie słowem!) ale też umiejętność odkrycia i przyjęcia miłości Boga, ale też i od człowieka (zwłaszcza rodziców). „Zrozumienie i poznania, abym wypełniał...” – być posłusznym Bogu, to świadome wybory. Chcemy poznać Boga, Jego wolę, ale także i swoją drogę, chcemy odbudowywać dom naszego serca z pełnym przekonaniem. Kochać Boga „całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem" (Mt 22, 37; Łk 10, 27), czyli całą sobą.
Na zakończenie, niech każda harcerka zapisze, lub w myślach postanowi jeden dobry uczynek, przez który może naprawiać dom Boży w swoim sercu. Niech będzie to postanowienie na następny dzień lub tydzień (wg uznania, lepiej, żeby udał się ten jeden dzień, niż zapomnieć o postanowieniu w trakcie tygodnia...).
Apel zakończcie wspólnym odmówieniem modlitwy św. Franciszka.
Modlitwa odmówiona przed krucyfiksem
Najwyższy, chwalebny Boże,
rozjaśnij ciemności mego serca,
i daj mi, Panie,
prawdziwą wiarę,
niezachwianą nadzieję
i doskonałą miłość,
zrozumienie i poznanie,
abym wypełniał Twoje
święte i prawdziwe posłannictwo.
Amen.
[Modlitwa odmawiana przez św. Franciszka przed krucyfiksem w San Damiano (to z niego przemówił do Franciszka Jezus). Czas powstania tej modlitwy to przełom 1205/1206 roku.]
[San Damiano – kościółek pod wezwaniem św. Damiana, to tam z krzyża przemówił do Franciszka Chrystus, to tam był pierwszy klasztor sióstr św. Klary – klarysek]
Trochę historii
1181/1182 – w Asyżu, we Włoszech, urodził się Jan syn Piotra Bernardone; ojciec był bogatym kupcem, nieobecny podczas chrztu, chce aby go nazywano Franciszkiem.
1202-1203 – w wojnie między Perugią a Asyżem, milicja asyska przegrywa bitwę, Franciszek zostaje uwięziony, i po roku pobytu w lochu, podupadły na zdrowiu zostaje uwolniony.
1204-1206 – rozpoczyna się nawrócenie Franciszka: tajemnicze widzenie w Spoleto (trędowaty – Jezus), spotkanie z trędowatymi, nieustanna modlitwa w San Damiano.
1205/1206 – powstaje „Modlitwa przed krucyfiksem”, którą Franciszek modli się przed krzyżem w San Damiano, z którego przemówił do niego Chrystus: „Idź, odbuduj mój Kościół”.
1206-1208 – konflikt Franciszka z ojcem, rezygnuje z majątku. Zakłada habit pustelniczy, odnawia kościoły św. Damiana, św. Piotra oraz Najświętszej Maryi Panny w Porcjunkuli.
1208 – kwiecień, razem z pierwszymi towarzyszami, w kościele św. Mikołaja wysłuchuje fragment Ewangelii, który staje się ich normą życia. Braci jest już dwunastu.
1209-1210 – papież Innocenty III ustnie zatwierdza regułę życia Franciszka.
1212 – Franciszek przyjmuje do swojego grona Klarę.
1219 – czerwiec, Franciszek udaje się do Ziemi Świętej, spotyka się z sułtanem Egiptu, dzięki swojej wierze i prostocie otrzymuje pozwolenie na odwiedzenie miejsc świętych.
1221 – zredagował tzw. „Regułę niezatwierdzoną” dla zakonu.
1223 – powstaje „Reguła zatwierdzona”, najważniejszy dokument Zakonu Braci Mniejszych, zatwierdzony przez papieża Honoriusza III, 29 listopada.
1223 – 24 grudzień, w Greccio: Eucharystia w noc Narodzenia Pańskiego, pierwsza szopka, uczestniczy tej Pasterki widzą na rękach Franciszka żywe dziecię Jezus.
1224 – wrzesień, po poście na górze Alwernii, Franciszek otrzymuje stygmaty, rany jakie nosił Jezus po swojej męce, nosi je do swojej śmierci.
1225 – powstaje „Pieśń słoneczna albo pochwała stworzeń”. W tym czasie przechodzi nieudane leczenie wzroku, który powoli traci.
1226 – 3 październik, Franciszek umiera w sobotę wieczorem w Porcjunkuli (po zachodzie słońca, czyli liturgicznie już 4 października).
1228 – 16 lipca, papież Grzegorz IX kanonizuje Franciszka z Asyżu.
1228-1229 – brat Tomasz z Celano, na polecenie papieża Grzegorza IX pisze „Życiorys świętego Franciszka z Asyżu” (nazwany „Życiorysem pierwszym...” 1Cel). Jest to pierwszy i najstarszy życiorys Świętego.
1230 – 25 maj, przeniesienie ciała św. Franciszka do nowo wybudowanej bazyliki w Asyżu.
1252 – 11 sierpień, umiera Klara z Asyżu.
1255 – 15 sierpień, kanonizacja św. Klary z Asyżu.
1263 – św. Bonawentura pisze „Życiorys większy św. Franciszka z Asyżu” (1B, z tego życiorysu pochodzi opis modlitwy Franciszka przed krzyżem San Damiano, którego użyliśmy w Apelu).
Ciekawostka:
Jedną z lektur szkolnych są „Kwiatki św. Franciszka”, powstały dopiero w latach 1327-1337.